17 ნოემბერი 2024,   05:52
ვრცლად
ენა ჩვენი სახელმწიფოებრიობის მთავარი განმსაზღვრელია - სალომე ზურაბიშვილი დედაენის დღეზე

საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა დედაენის დღისადმი მიძღვნილი მიმართვა გავრცელა. 

"დედაენის დღის აღნიშვნისას, პირველ რიგში, უნდა გვახსოვდეს, რომ ენა ჩვენი სახელმწიფოებრიობის მთავარი განმსაზღვრელია იმ დროიდან თუნდაც, როცა გიორგი მერჩულემ დაგვიტოვა ცნობილი სიტყვები: "ქართლად ფრიადი ქვეყანაი აღირიცხების, რომელსაც შინა ქართულითა ენითა ჟამი შეიწირვის და ლოცვაი ყოველი აღესრულების".

ქართულმა ენამ საუკუნეების მანძილზე ეს დანიშნულება არ დაკარგა, რომ არა თუ იყოს ჩვენი სახელმწიფოს განმსაზღვრელი, არამედ მისი დამცველი და მასთან გაიგივებული. ამიტომაც ქართულმა ენამ ბევრი განსაცდელი გამოიარა, მათ შორის, დევნა და აკრძალვები, თუმცა მას არ დაუკარგავს მისი ძალა იმდენად რომ, ეროვნული მოძრაობა სწორედ ამ ძალის შთაგონებით იწყება და გაიგევებულია ენის გადარჩენასთან. 

ენა და სახელმწიფო ერთად ძლიერდება და ერთად ვითარდება! ასე მოვედით დღემდე, 21-ე საუკუნემდე, პატარა ქვეყანა საკუთარი უნიკალური ენით, სამი სახეობის უნიკალური ანბანით, მსოფლიოს მიერ აწ უკვე აღიარებული და სწორედ დაფასებული ფენომენით. 

ისე მოვედით, რომ არცერთი ურთულესი განსაცდელის დროსაც კი, როცა ქვეყნის ტერიტორიებს და მოქალაქეებს უმძიმესი საფრთხეები ემუქრებოდათ, ქართული ენა მჩაგვრელი თუ  შემავიწროებელი არასოდეს ყოფილა, თუნდაც თავისი ყოფილი დამპყრობელების ენის. ეს შემწყნარებლობა დღემდე მოგვყვება და ქმნის საქართველოს სახელმწიფოს განსაკუთრებულობას.  

ჩვენ ეთნიკურ უმცირესობებს ისეთი პირობები შევუქმენით საკუთარი წარმოშობის ენისა და კულტურის შესანარჩუნებლად, რომ მეორე უკიდურესობაში გადავედით და ამით ჩვენვე ვქმნით პრობლემას მათი სრულყოფილი ინტეგრაციის გზაზე, რამეთუ სრულყოფილ ინტეგრაციას სახელმწიფო ენის სრულყოფილად ცოდნაც სჭირდება. ამაზე ერთად კიდევ უნდა ვიმუშავოთ

ასევე, ვჩაგრავთ ჩვენი ენის ფუძე ენებს - მეგრულსა და სვანურს. რატომღაც გვეშინია ქართულის უმდიდრეს ლიტერატურულ ენად ჩამოყალიბებაში მათი როლის აღიარება. მეგრულიც და სვანურიც ჩვენი საგანძურია, რომელსაც უნდა ვიცავდეთ და ვანიჭებდეთ სწორ ადგილს. ყველა მსურველს უნდა ჰქონდეს სკოლაში ამ ენების არჩევით შესწავლის საშუალება და არ უნდა ვემორჩილებოდეთ ცრუ შიშებს!

ახალი ეპოქა ენის განვითარებას ახალ გამოწვევებს უყენებს. ჩვენი უძველესი ენისთვის უნდა შევძლოთ ახალ ეტაპზე გადასვლა, ახალი ტექნოლოგიების დაუფლება და ახალი სივრცეების გახსნა. 

მსოფლიოში ამ ენაზე ცოტა ადამიანი საუბრობს, თუმცა ამ ენას მსოფლიოსთვის ბევრი საიდუმლო და ბევრი სიმდიდრე აქვს გასაზიარებელი, რაც დამოკიდებულია სწორედ იმაზე თუ რამდენად შევძლებთ ეს უძველესი ენა ყველაზე თანამედროვე საშუალებებით აღვჭურვოთ.

პირველ რიგში, გვჭირდება ციფრული ინსტრუმენტები, როგორიცაა ქართული ენის კომპიუტერული მოდელი და მანქანური თარგმნის პროგრამები, რათა ქართულმა ენამ ციფრულ სივრცეში ახალი სიცოცხლე შეიძინოს.

დედაენის დღე შევარჩიე, რათა ღირსების მედლით დამეჯილდოვებინა ადამიანები, ვინც სხვადასხვა კუთხით ემსახურებიან ქართული ენის გადარჩენასა და განვითარებას.
- ამისი ერთ-ერთი მაგალითია ბატონი ვახტანგ ელერდაშვილი, რომელმაც მის ირგვლივ გაერთიანებულ ადამიანებთან ერთად სწორედ ციფრული ინსტრუმენტები შექმნა და ქართული ენა ციფრულ სივრცეში შეიყვენა
- ბატონმა ზაქარია ფურცხვანიძემ კი, გერმანულ სამეცნიერო  სივრცეში ქართული ენის კვლევითი მიმართულება გააცოცხლა და ქართული ენა გააჟღერა გერმანულ საზოგადოებრივ მაუწყებელზე.
- ქალბატონი მაია დარჩია და ქალბატონი ლელა ჟორჟოლიანი წლების მანძილზე ასწავლიან ქართულ ენას პრაღის კარლის უნივერსიტეტში, თარგმნიან და აცოცხლებენ მას.
- თანამედროვე მოთხოვნებმა არ უნდა დაგვავიწყოს ძველი ქართული ენის და მწერლობის კვლევები, რომლებიც გვიხსნიან იმ მდიდარ საფუძველს, რასაც ქართული ენა ეყრდნობა. ამ მიმართულებით გაწეული უდიდესი ღვაწლისათვის ვაჯილდოვებ პროფესორ ენრიკო გაბიძაშვილს.

ყველას გილოცავთ ამ დღეს საქართველოში და მის ფარგლებს მიღმა, რამეთუ ქართული ენა გვაერთიანებს, გვაძლიერებს და ქმნის ჩვენი მჭიდრო ურთიერთობების მყარ საფუძველს.
 
უცხოეთში გაზრდილ ყველა ახალგაზრდას ვუსურვებ ისწავლოს, დაიცვას და გაითავისოს ქართული ენა! ეს არის ყველაზე დიდი მომავლის იმედის ნიშანი -  სახელმწიფო გაძლიერების, გაერთიანების და ევროპულ ოჯახში ღირსეული დაბრუნების!"- აღნიშნავს სალომე ზურაბუშვილი

დღის ამბები